اوقات فراغت

کودکی برای لذت و تفریح در گروهی ویولن می‌نوازد ولی بین جلسات گروه در خانه تمرین نمی‌کند. به دلیل تمرین نکردن و در نتیجه کاهش مهارتش در میان گروه وانمود می‌کند که در حال نواختن ویولن است اما حرکات دست کودکان دیگر را تقلید می‌کند و به این ترتیب باز هم میزان تمرینات و مهارتش کاهش می‌یابد. با توجه به ضعف مهارت‌هایش در خانه به صورت پراکنده و جسته و گریخته تمرین می‌کند، اما به دلیل تمرین نامنظم هنوز نمی‌تواند خوب اجرا کند. پس از مدتی وقتی شکست‌های پشت سر هم را تجربه می‌کند ممکن است دچار حس درماندگی شده و این باور درونی در او تقویت شود که صرفنظر از میزان تلاشش به هر حال شکست خواهد خورد.

ورزش پیکلبال ترکیبی از ورزش‌های تنیس، پینگ‌پنگ و بدمینتون است و در زمینی کوچکتر از تنیس انجام می‌شود. در این ورزش از توپ‌های حفره دار به رنگ سفید و زرد استفاده می‌شود. راکت آن بزرگتر از راکت پینگ‌پنگ است و شکل آن متفاوت است. این ورزش در همه سنی قابل انجام است اما محبوبیت آن در افراد میانسال و سالمند بیشتر است. یکی از دلایل محبوبیت این است که کوچکتر بودن زمین باعث خستگی کمتر افراد می‌شود و ساعت‌های بیشتری می‌توانند به فعالیت ورزشی بپردازند. این ورزش را مانند ورزش‌های راکتی دیگر می‌توان انفرادی یا تیمی در قالب دونفره انجام داد. همچنین قابل انجام در تمام فصول و در سالن و فضای باز است.

زمین پیکلبال دارای ابعاد زمین بدمینتون است اما تور آن ارتفاع تور تنیس را دارد. مانند پینگ‌پنگ فرد باید 11 امتیاز بگیرد تا برنده ست شود. 

اولین موضوعی که باید بدان اشاره شود این است که این دو مفهوم نباید به جای هم به کار روند. وقت آزاد زمانی است که انسان مجبور به انجام وظایف خاصی نباشد. در واقع وقت آزاد به فضایی تهی مشهور است که اگر با فعالیت مطلوبی پر نشود به چیزی منفی تبدیل می‌شود.

فراغت زمانی است که فرد به میل و خواسته خود به فعالیتی می‌پردازد و زمانی است که در اختیار انسان است و خود شخص تصمیم می‌گیرد که فعالیت لذت‌بخشی انجام دهد.

باید توجه داشت همه افراد وقت آزاد دارند اما همه افراد نمی‌توانند فراغت داشته باشند.

دو واژه تفریح و اوقات فراغت معمولا با مفهوم یکسان تلقی می‌شوند و گاهی به جای هم به کار می‌روند. تفریح را می‌توان زیرمجموعه اوقات فراغت به نوعی دانست. در تعریف فرهنگستان هم تفریح به معنای سپری کردن اوقات فراغت با فعالیت‌های فرح‌بخش به کار رفته است. تفریح در لغت به معنی شادی و شادمانی و بازی و تفرج است. تفریح را می‌توان شکلی از فعالیت‌های سازماندهی شده در نظر گرفت که مردم برای لذت و سرگرمی به آن روی می‌آورند. تفاوتی که بین این دو مفهوم وجود دارد مفهوم اخلاقی و اجتماعی بودن نه تنها برای فرد بلکه برای جامعه است. در واقع برای جامعه چه چیزی از لحاظ اجتماعی و چه از لحاظ اخلاقی قابل قبول است. اوضاع کمی سخت می‌شود با توجه به این موضوع که مفهوم، جامعه به جامعه تغییر می‌تواند بکند و حتی می‌تواند در یک جامعه در گذر زمان مفهوم تغییر کند.

جرالد. بی فیتز (Jerald B. Fitz) در کتاب تفریحات سالم در جامعه مینویسد: فراغت یک دوره یا بخشی از زندگی انسان است و تفریحات سالم در این بخش از زندگی انسان، بیان علایق و نگرشهای فرهنگی اوست.

در مطالب قبل وبلاگ بیان کردم که به تعداد افرادی که در زمینه اوقات فراغت پژوهش کرده‌اند، تعریف برای فراغت وجود دارد. خب برای اینکه دچار خطا نشویم، ما نیاز به یک سری نشانه داریم که هر تعریفی را به عنوان اوقات فراغت قبول نکنیم. اصلی‌ترین ویژگی‌های فراغت که درباره آن‌ها بین محققان اتفاق نظر وجود دارد عبارتند از: آزادی، آزادی انتخاب، خودمختاری.

آزادی: سیلوستر (1985) بیان می‌کند که آزادی دو معنای متفاوت دارد. بسته به اینکه آن را «آزادی از» یا «آزادی برای» تلقی کنیم. «آزادی از» به نبود اجبار و اکراه و فشار و دخالت اشاره می‌کند و «آزادی برای» به انتخاب ارادی و فعالیت داوطلبانه اشاره دارد. مهمترین مسئله این ویژگی، این است که فرد به خاطر خود فعالیت در آن شرکت می‌کند.  یعنی هرگاه که می‌خواهید، فعالیتی را انجام می‌دهید و در عین حال، هر گاه اراده کنید، می‌توانید آن را به پایان برسانید. به بیان دیگر نوع فعالیت فراغتی، زمان و نحوه انجام آن بستگی به تمایل و اراده فرد دارد.

آزادی انتخاب: یعنی امکان انتخاب برای فرد سلب نشده باشد. فرد گزینه‌های مختلفی دارد و از بین گزینه‌های مختلف انتخاب می‌کند که چه فعالیتی انجام دهد. مثلا فردی که در زندان است و فقط قادر به انتخاب پیاده روی در محوطه باز زندان است شامل این موضوع نمی‌شود.

خودمختاری: می‌توان آن را به عنوان جزئی جداناپذیر از انگیزه درونی تعریف کرد. خودمختاری به این موضوع اشاره دارد که تمایلات فرد انجام یا انجام ندادن یک فعالیت را شکل بدهد و نه اینکه عوامل محیطی بیرونی فرد بر او برای انتخاب فعالیت تأثیر بگذارد. فعالیت براساس انگیزه درونی و نه انگیزه بیرونی باشد.

محققان ویژگی‌های دیگری را هم برای اوقات فراغت برشمرده‌اند که در مطالب بعد راجع به آن‌ها هم صحبت خواهیم کرد اما ویژگی‌های اصلی را در این پست به صورت مختصر بیان کردیم.