در مورد انواع اوقات فراغت در پستهای قبلی صحبت کردهایم و دسته بندیهای مختلفی که در این زمینه وجود دارد مثل فراغت خلاق یا غیرخلاق، فراغت مدرن یا سنتی، فراغت جدی یا غیرجدی، فراغت سالم و غیر سالم و غیره را ارائه دادهایم. برخی دستهبندیها به سادگی ارائه فراغت در دو دسته فراغت درون و برون خانگی است که فعالیتهایی نظیر تلویزیون دیدن درون خانگی قاعدتا محسوب میشود و سینما رفتن نظیر فعالیت برون خانگی است. اما برخی از محققان فراتر رفتهاند و سطوحی از اوقات فراغت را ارائه کردهاند و به هر کدام هم ارزشی دادهاند.
به عنوان مثال جورج تورکیلدسن با استناد به تحقیقات و دیدگاههای محققان دیگر اوقات فراغت را در چهار سطح معرفی کرده است: فراغت منفعل، فراغت هیجانی یا تهییج کننده، فراغت فعال و فراغت خلاق.
سازمان ملی جوانان سابق نیز سطوح جالبی در مورد اوقات فراغت ارائه داده است که بررسی آن خالی از لطف نیست و میتواند در درک سطوح فراغت بسیار کمک کننده باشد.
فراغت بدون برنامه
در این نوع فراغت، انسان هیچ برنامهای و طرحی برای گذراندن اوقات فراغت خود ندارد. از این رو این سطح با مشکلاتی شخص را مواجه میکند. در سطح پایین منجر به تنبلی و بی برنامگی میشود و در سطح بالا منجر به بزهکاری و انحرافات مختلف اخلاقی میشود. به عنوان مثال فراغت بدون برنامهای مانند سر کوچه ایستادن میتواند منجر به هرزگی و اقدامات غیراخلاقی شود. این اوقات فراغت را میتوان خلأ فراغت یا فراغت بیمارگونه هم نامید که با اتلاف وقت، بیهودگی و بیمعنایی در ارتباط است و بر اثر آن مشکلات زیادی گریبانگیر فرد و جامعه میشود.
فراغت منفعل
در این نوع فراغت، فرد بدون انجام واکنش، در معرض عمل یک محرک دیگر است. به طوری که