همه ما در سنین مختلف زندگی همان طور که در زندگی رشد می‌کنیم در فراغت خود هم رشد پیدا می‌کنیم. در هر مرحله زندگی ما می‌توانیم فعالیت درست فراغتی را انجام دهیم یا فعالیت نادرستی در فراغت خود داشته باشیم. هر فردی باید پیش از آنکه وارد مرحله بعدی فراغتی خود شود مرحله قبل را به خوبی طی کرده باشد. بدین منظور افراد باید به مراحل فراغتی خود دقت کنند و ببینند چه چیزهایی باعث شده است که به فعالیت‌های فراغتی خاص علاقمند شوند.

رشد فراغتی کودکان 3 تا 7 سال

در این زمان فعالیت‌ها به سمت کشف کردن چیزهای جدید سوق پیدا می‌کند و یادگیری و فراغت را به هم پیوند می‌دهد. در این دوره کودکان می‌خواهند با فعالیت‌های فراغتی خود نظر و رضایت دیگران را جلب کنند و خودی نشان دهند. در این سن کودکان در بازی‌هایشان کم‌کم به رقابت می‌پردازند.

آن‌ها در فعالیت‌های حرکتی مانند لی لی و بالا بلندی، بازی‌های جفتی مانند قائم باشک، حل مسئله مانند پازل و خانه سازی، فعالیت ابتکاری مانند رنگ آمیزی و خاله بازی شرکت می‌کنند. آن‌ها در این بازها به مرور نقشی مانند رهبر، پیرو، گوشه‌گیر یا مقصر پیدا می‌کنند که در برخی مراحل آینده هم این نقش‌ها همچنان با آنها می‌ماند.

رشد فراغتی کودکان 8 تا 10 ساله

در این سن دوران شروع بلوغ افراد است و آنها دوست دارند مستقل‌تر از گذشته در فعالیت‌های فراغتی شرکت کنند. آنها هنوز به آن بلوغ فکری نرسیده‌اند که بتوانند تصمیمات درست بگیرند و شاید به فعالیت‌هایی روی بیاورند که برای آنها خطرناک است.

در این سن از نظر مهارت‌های حرکتی بین دختران و پسران تفاوت وجود دارد چرا که دختران زودتر مرحله بلوغ خود را طی می‌کنند و از نظر فیزیکی و ورزشی بهتر از پسران عمل می‌کنند. در این سن اصطلاح دختران پرواز هم برای دختران به کار برده می‌شود چرا که آنها در فعالیت‌های توپی هم مانند پسران شرکت می‌کنند اما کم کم از جنس مخالف خود فاصله گرفته و هر یک با گروه‌های همجنس خود بازی می‌کنند.

رشد فراغتی کودکان 10 تا 14 ساله

در این دوره زمان بلوغ افراد فرا می‌رسد که در دختران 10 تا 12 سال و در پسران 12 تا 14 سال است. در این دوره آنها در فعالیت‌های خود کمی رسمی‌تر عمل می‌کنند و حدسیات و ذهنیات خود را مورد آزمایش قرار می‌دهند. شوخ طبعی آنها هم شکل می‌گیرد و با فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند، هویت خود را مشخص می‌کنند. برنامه‌های تفریحی انتخابی نقش بسزایی در هویت انها دارد. شخصیت فردی که به موسیقی و شعر و نقاشی می‌پردازد با فردی که بازی‌های رایانه‌ای و پرهیجان می‌پردازد تفاوت بسیاری دارد. گروه‌های دوستی در این سن بیشتر شکل می‌گیرد. در این سن خود فرد دوستانی را براساس علاقه‌ها و فعالیت‌هایش انتخاب می‌کند که معمولا وقت آزاد را هم با یکدیگر سپری می‌کنند.

رشد فراغتی نوجوانان 15 تا 19 سال

در این دوره نوجوانان در فعالیت‌های خود نقش‌های مختلف را امتحان می‌کنند و به دنبال فعالیت‌های فراغتی هستند که آنها را بزرگسال نشان دهد و دید بچه بودن را در آن‌ها تغییر دهد. در این زمان افراد زمان زیادی برای فراغت خود دارند و امکان گرفتن تصمیمات اشتباه بسیار بالاست. این دوره بهترین سن برای آموزش فراغت است تا آنها بتوانند از فعالیت‌های فراغتی برای بهبود کیفیت زندگی خود استفاده کنند و فرصتها، توانایی و ضعف‌های خود را از طریق فعالیت‌های فراغتی درک کنند.

۱ ۰