۴ مطلب در آبان ۱۳۹۸ ثبت شده است.

به راستی چرا باید اوقات فراغت مطالعه و بررسی شود؟

به این خاطر که فراغت برای مردم مهم است. فراغت مهم است چرا که ما به مقداری از آزادی نیازمندیم تا بتوانیم خود را درک کنیم و برای خودمان باشیم. فراغت مهم است چرا که ما به تحول و حفظ روابط با دیگران بر پایه‌ای فراتر از اجبار نیاز داریم. از آنجا که ما برنامه‌های خود را تنظیم و کنترل می‌کنیم، اولویت‌های خود را توسعه و رشد می‌دهیم و تا حد امکان در جستجوی ساختن یک زندگی کامل و غنی برای خودمانیم. این فراغت است که علاقه‌های شخصی را مشخص می‌کند و بسیاری از محدودیت‌های جامعه را مشخص می‌کند.

در مورد انواع اوقات فراغت در پست‌های قبلی صحبت کرده‌ایم و دسته بندی‌های مختلفی که در این زمینه وجود دارد مثل فراغت خلاق یا غیرخلاق، فراغت مدرن یا سنتی، فراغت جدی یا غیرجدی، فراغت سالم و غیر سالم و غیره را ارائه داده‌ایم. برخی دسته‌بندی‌ها به سادگی ارائه فراغت در دو دسته فراغت درون و برون خانگی است که فعالیت‌هایی نظیر تلویزیون دیدن درون خانگی قاعدتا محسوب می‌شود و سینما رفتن نظیر فعالیت برون خانگی است. اما برخی از محققان فراتر رفته‌اند و سطوحی از اوقات فراغت را ارائه کرده‌اند و به هر کدام هم ارزشی داده‌اند.

به عنوان مثال جورج تورکیلدسن با استناد به تحقیقات و دیدگاه‌های محققان دیگر اوقات فراغت را در چهار سطح معرفی کرده است: فراغت منفعل، فراغت هیجانی یا تهییج کننده، فراغت فعال و فراغت خلاق.

سازمان ملی جوانان سابق نیز سطوح جالبی در مورد اوقات فراغت ارائه داده است که بررسی آن خالی از لطف نیست و می‌تواند در درک سطوح فراغت بسیار کمک کننده باشد.

فراغت بدون برنامه

در این نوع فراغت، انسان هیچ برنامه‌ای و طرحی برای گذراندن اوقات فراغت خود ندارد. از این رو این سطح با مشکلاتی شخص را مواجه می‌کند. در سطح پایین منجر به تنبلی و بی برنامگی می‌شود و در سطح بالا منجر به بزهکاری و انحرافات مختلف اخلاقی می‌شود. به عنوان مثال فراغت بدون برنامه‌ای مانند سر کوچه ایستادن می‌تواند منجر به هرزگی و اقدامات غیراخلاقی شود. این اوقات فراغت را می‌توان خلأ فراغت یا فراغت بیمارگونه هم نامید که با اتلاف وقت، بیهودگی و بی‌معنایی در ارتباط است و بر اثر آن مشکلات زیادی گریبان‌گیر فرد و جامعه می‌شود.

فراغت منفعل

در این نوع فراغت، فرد بدون انجام واکنش، در معرض عمل یک محرک دیگر است. به طوری که

در این وبلاگ سعی کرده‌ام نظرات صاحبنظران مختلف در مورد فراغت را هر از گاهی بیاورم تا خوانندگان مطالب با دیدگاه‌های مختلف در مورد فراغت آشنا شوند. چند روز پیش که در مورد صاحبنظر بعدی فکر می‌کردم، نامی به ذهنم رسید و در دل به خودم گفتم چه کسی بهتر از ارسطو. دیگر شک نکردم و تصمیم گرفتم فراغت را از دیدگاه یک فیلسوف بزرگ مرور کنیم.

از دیدگاه ارسطو، فراغت «زمانی اضافی»، «زمانی برای خود» یا «زمانی برای آرامش» می‌باشد. وی در کتاب نیکوماخوس در مبحث لذت و نیک‌بختی می‌گوید: نیک‌بختی مستلزم فراغت است.

ما کار می‌کنیم برای اینکه اوقات فراغت داشته باشیم و جنگ می‌کنیم برای اینکه بتوانیم در حال صلح زندگی کنیم.

فضایل عملی با امور سیاسی یا نظامی ارتباط دارند، ولی به حکم تجربه، فعالیت در این حوزه‌ها با فراغت سازگار نیست. ارسطو ضمن بیان اینکه مردم، کسی را که همه اوقاتش را به تفریح و مزاح می‌گذراند، لگام گسیخته می‌خوانند و چنین افرادی را «ضعیف النفس» می‌داند. در استدلال خود بیان می‌کند تفریح و مزاح وسیله‌ای برای استراحت از کار است و دل بسته تفریح در استفاده از این ابزار به افراط می‌گراید.

وی همچنین در کتاب نیکوماخوس درباره دوستی بر این باور است که حضور دوستان به هنگام نیک‌بختی سبب می‌شود که وقت را با خوشی و شادمانی بگذرانیم و از آگاهی بر اینکه آنان از نیک‌بختی ما شادمان هستند لذت ببریم. زمانی که ما افرادی می‌بینیم که از موفقیت ما خوشحال می‌شوند حس خوبی به ما دست می‌دهد.

البته این موضوع نباید هدف فعالیت شود. هدف یک فعالیت

تفریح درمانی (TR) یکی از روش‌های توان‌بخشی می‌باشد که در این نوع درمان، درمانگر با مشارکت دادن مددجو یا بیمار در انواع فعالیت‌های مختلف که جنبه تفریحی و سرگرمی نیز دارند بدنبال دستیابی به اهدافی همچون بهبود وضعیت جسمانی یا مهارت‌های اجتماعی می‌باشد.

انجمن تفریح درمانی آمریکا در تعریف تفریح درمانی بیان کرده است که تفریح درمانی یک فرآیند سیستماتیک است که از تفریحات، اوقات فراغت و سایر فعالیت‌ها برای رفع نیازهای ارزیابی شده افراد دارای بیماری و یا دارای شرایط ناتوانی استفاده می‌کند. در واقع تفریح درمانی ابزاری برای سلامت روانی و جسمی، بهبودی و ارتقای کیفیت زندگی است که در برخی اوقات به دنبال کاربرد و بهبود اوقات فراغت نیز می‌باشد.

واژه تفریح درمانی اصطلاح جدیدی محسوب می‌شود که بیشتر در ادامه مسیر درمان و به منظور حفظ و نگهداری برنامه‌های درمانی و توان‌بخشی بیماران و افراد ناتوان در جهت بهبود عملکرد و استقلال آنان و کاستن از اثرات بیماری و یا ناتوانی آنان استفاده می‌گردد. در تفریح درمانی با استفاده از برنامه‌ها، فعالیت‌های آمادگی جسمانی و ورزشی، فعالیت‌های ماجراجویانه، آموزش‌های خانوادگی سعی می‌شود در زمینه‌های رفتاری، سلامت جسمانی، روحی و ذهنی، شیوه زندگی و برقراری ارتباطات اجتماعی بهبود ایجاد شود.

روش‌های تفریح درمانی

گان و پترسون (1984) در کتاب خود طراحی برنامه تفریح درمانی چهار روش برای تفریح ​​درمانی تعریف می‌کنند که شامل:

خدمات تفریحی (Recreation services): این بخش شامل